مستند وقف رضوی

لینک دانلود	برای مشاهده مستند ها کلیک کنید	زمان
	مستند وقف رضوی - قسمت اول	10:57
	مستند وقف رضوی - قسمت دوم	09:00
	مستند وقف رضوی - قسمت سوم	08:58
	مستند وقف رضوی - قسمت چهارم	10:22
	مستند وقف رضوی - قسمت پنجم	09:58

منبع : سایت راسخون

اهمیت وقف فرهنگی و مصادیق این وقف ارزشمند چه هستند ؟

با توجه به شرایط جامعه امروز، تاثیر وقف در مقوله های فرهنگی چگونه ممکن است ؟

وقف به معنای اعطای تام منفعت دارایی شخصی اعم از مادی یا معنوی برای منفعت عمومی، بدون دریافت عوض است که مصادیق مصارف آن در گذشته به تناسب نیازهای اجتماعی غالبا در حوزه‌های صرفا دینی تعریف شده است. اما با توجه به شرایط امروزی جامعه باید به راه‌هایی اندیشید که از این منبع بسیار کارآمد برای پاسخگویی به نیازهای روزآمد بهره‌مند شد.

 

از آنجا که وقف در فقه اسلامی، آموزه‌های دینی و سلوک اسلامی موضوعیت و جایگاه مهمی دارد، باید فقهای شیعه و متفکران اسلامی برای بهره‌گیری از این منبع مهم و ماندگار راه‌های نو بگشایند.

روزگارانی در این کشور، کتاب‌ها و مجلات در تیراژهای انبوه به چاپ می‌رسید، اما متاسفانه امروز تیراژ بسیاری از کتاب ها به کمتر از ۵۰۰ نسخه رسیده است. اگرچه دیجیتالی‌شدن بسیاری از محتواهای فرهنگی نیز بر این موضوع موثر بوده است، اما ناتوانی مردم در خرید کتاب های مورد علاقه‌شان به عنوان مانعی در جهت توسعه فرهنگی جلوه‌گر شده است. در سالها و روزها اخیر، در روزگار سختی و تنگنای معیشت و سفره مردم، اصولا سبد کالاهای فرهنگی به تناسب کاهش عمومی قدرت خرید جامعه یا کوچکتر شده است و یا اصولا موضوعیتی در هزینه‌های خانه‌وار ندارد.

 

نقش وقف در ابعاد علمی، اقتصادی و اجتماعی بیانیه گام دوم انقلاب

دوستان عزیزم اگر به متن گام دوم انقلاب مراجعه کنیم  نقشه راهی تنظیم شده که  بستر و رویکرد تمدن سازی و رسیدن به تمدن نوین اسلامی را برای ما مشخص می کند. مولفه ها و کلیدواژه های بیانیه گام دوم انقلاب  بر مدار به تکامل رساندن انقلاب اسلامی در آرمان ها و دستاوردها و نیز تکامل نظام اسلامی در امت سازی و دولت سازی است و همه اینها مقدمه ساز ظهور امام مهدی(عج) است، یعنی ملت و دولت و نظام باید به جایی برسند که ظرفیت ظهور امام عصر(عج) را داشته باشند.

وقف و سازمان اوقاف  هم یکی از مراکزی است که می تواند بیشترین کارآمدی را در تحقق گام دوم انقلاب داشته باشد و این امر درابعاد علمی و اقتصادی و اجتماعی می تواند موجب پیشبرد جامعه اسلامی بشود که در پایین به بررسی اجمالی این موارد می پردازیم.

 

ابعاد علمی وقف

علم و پژوهش یکی از ابعاد کاربردی بیانیه گام دوم انقلاب است که وقف در این عرصه جایگاه ویژه‌ای دارد و زمینه سازی مناسبی در جامعه  ،جهت گسترش وقف علمی ، باید صورت بگیرد همانطور که واقفان ما در ساخت مدرسه ، دانشگاه و مراکز تربیتی نقش ویژه ای دارند از این ظرفیت برای ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان و استفاده از جوانان صاحب ایده برای رشد و نمو جامعه  می توان استفاده کرد و این قبیل اقدامات می‌تواند راهکاری برای برون رفت از کلیه تحریم‌ها و عامل موثری در ایجاد ثروتی موثر برای جامعه باشد.

 

مهمترین ویژگی های اجتماعی وقف چه هستند؟

مهمترین ویژگی های اجتماعی وقف را می توان در موارد زیر خلاصه نمود:

۱. از بارزترین ویژگی های اجتماعی نظام وقف، طبقاتی نبودن آن است. بدین معنا که سنت وقف، همواره و برای همه ی اقشار جامعه، قابل دسترس است و در انحصار یک طبقه ی خاص نبوده و نیست. بر این اساس، سنت وقف، پیوسته افراد زیادی را از طبقات مختلف جامعه جذب می کند که یا واقف اند و یا از درآمد اوقاف و خدمات آن بهره مند می شوند. لذا از طبقات فقیر اجتماع گرفته تا مردم متوسط الحال (همچون کشاورز و پیشه ور و صنعتگر و فروشنده) تا توانگران و مسئولان بلند پایه ی حکومتی [1] ، همه با وقف در ارتباط بوده اند و هستند.
۲. نظام وقف، عبارت است از چارچوب بنیادین مسئولیت های متقابل و همبستگی اجتماعی میان ثروتمندان و نیازمندان. در این چارچوب بنیادین، برای رفع نیازهای ضروری طبقات محروم و صاحبان نیازهای خاص (همچون: یتیمان، بیوه زنان، پیران، آوارکان و قربانیان حوادث مختلف)، اقدامات و حمایت های لازم در نظر گرفته شده است.
۳. نظام وقف، یکی از ساز و کارها (مکانیزمهای) تحقق عدالت اجتماعی و وسیله ای صلح آمیز برای توزیع مجدد درآمد، بدون هرگونه اجبار و مداخله ی قدرت حاکمه بوده و هست. از این رو، می توان گفت که وقف، در حمایت از وحدت ملی و اجتماعی و جلوگیری از بروز بی ثباتی و خشونت و تنش میان گروه های اجتماعی با وضعیت اقتصادی متفاوت، نقش دارد.

فقرزدایی کارکرد اصلی وقف در جامعه اسلامی

جامعه همچون درختى است که ثروت باید به صورت مواد غذائى از آوندها و مجارى تغذیه آن بالا رفته و به تمامى سلولها، حتى سلول هائى که در زوایاى یک برگ لمیده اند برسد، وگرنه به تدریج شاخه هاى آن رو به زردى گرائیده و تمام درخت نابود مى گردد.[1]

 

تحقق این مهم به ترویج انفاق های مستحبی هم چون  وقف وابسته است،[2] لذا بسیارى از برنامه ها و سیاستگذارى هاى اجتماعی اسلام،بر مبنای وقف استوار شده است.[3]

 

بنابراین مسأله انفاق گرچه از واجبات نیست ولى اسلام، فوق العاده به آن اهمیّت داده است؛ در واقع تشویق اسلام به مسأله وقف، و اقدام پیشوایان بزرگ به آن، بخش قابل توجّهى از اموال را از شکل خصوصى خارج ساخته و رنگ عمومى به آن می بخشد که در نهایت در خدمت رسانی به توده هاى عظیم اجتماع به کار گرفته شده و این خود گامی مهم براى توزیع عادلانه ثروت به شمار می آید.[4]

وقف؛ سرمایه ماندگار

وقف کردن از جمله رفتارهای پسندیده ای است که شریعت زنده و پویای اسلام به آن تشویق کرده است. این رفتار اقتصادی از چنان ارزشی برخوردار است که آن را در شمار مهم ترین منابع درآمد برای امور شایسته و نیک قرار داده است. منبعی که همیشه جوشان بوده و از برکاتش بازار اعمال صالح رونق می یابد. همان گونه که خداوند متعال می فرماید:

تُؤْتِی أُکُلَهَا کُلَّ حِینٍ بِإِذْنِ رَبِّهَا ۗ وَیَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ یَتَذَکَّرُونَ (1)

و آن درخت پاک و زیبا به اذن خدا همه اوقات میوه‌های مأکول و خوش دهد (مثل جان پاک با دانش و معرفت و افکار و کردار نیکو در منفعت دائم برای خود و دیگران بدان درخت زیبای پر ثمر ماند). و خدا (این گونه) مثل‌های واضح برای تذکر مردم می‌آورد.

 

 

ستایش نیکوکاری از منظر عقل و شرع

احسان یا نیکی کردن به بندگان خدا از جمله رفتارهایی است که عقل آدمی آن را می ستاید و به حسن و خوبی آن، حکم می کند. انسان، سرشتی کمالجوی دارد که به اقتضای آن، خواهان رأفت و رحمت است. رحمت و مهربانی از جمله کمالاتی است که آدمی دوستدار و جویای آن است و هم از این رو به احسان و نیکوکاری، رغبت و تمایل دارد؛ چرا که رحمت و مهربانی را در نیکوکاری احساس کرده و می یابد، ممکن است بپنداریم که انسان

تعریف ، اقسام و شرایط وقف

 

تعریف وقف : نگه داشتن و حبس کردن عین مال و جلوگیری از انتقال آن به دیگری، به وسیله یکی از عقود؛ مانند بیع، صلح، هبه و قرار دادن منافع آن در جهتی­ که واقف آن را مشخص کرده است.

 

 وقف فضیلت و ثواب زیادی دارد. امام صادق(ع) می­‌فرمایند:

 خَیْرُ مَا یُخَلِّفُهُ الرَّجُلُ بَعْدَهُ ثَلَاثَةٌ وَلَدٌ بَارٌّ یَسْتَغْفِرُ لَهُ وَ سُنَّةُ خَیْرٍ یُقْتَدَى بِهِ فِیهَا وَ صَدَقَةٌ تَجْرِی مِنْ بَعْدِهِ.[1]

 بهترین چیزى­ که انسان از خود به یادگار می ­‌گذارد، سه چیز است: فرزند نیکوکارى که براى او استغفار کند، روش و سنت خوبى­که مردم از او پیروى کنند، صدقه جاریه‌ ای [2]که پس از مرگش جریان داشته باشد.

 

 اقسام وقف (به اعتبار موقوف علیه) :

 

 ۱. وقف خاص: استفاده کنندگان از موقوفه، اشخاص، اقشار یا گروه خاصی­‌اند؛ مثل وقف چیزی برای امام جماعت مسجد یا دانشجویان یک دانشگاه.

 

 ۲. وقف عام: استفاده کنندگان از آن مال، شخص یا گروه خاصّی نیستند، بلکه وقف بر جهت و مصلحت عموم، مانند مساجد، پل‌ها و کاروان­سراها، یا بر عنوان عام، مانند فقرا و ایتام است.

 

 

شرایط وقف: