در این مطلب سعی داریم به تاثیر رسانه ها بر وقف و همچنین کارکرد های وقف در موضوعات مختلف اجتماعی بپردازیم.

وقف و رسانه:

می دانیم که رسانه با توجه به ضرورت گسترش فرهنگ و اهمیت آن در بسط عدالت اجتماعی در جامعه و نقش تبلیغات در فراگیر شدن فرهنگ، می توانند در ترویج فرهنگ وقف و احیای موقوفات نقش موثر و پویایی داشته باشند، همکاری مضاعف اصحاب رسانه و تشویق ایشان بر اهتمام در ترویج سنت حسنه وقف و توجه اقشار مختلف که مخاطب رسانه ها هستند، می تواند باعث گسترش آگاهی و اشتیاق مردم نسبت به این امر مهم شود.

وقف و فرهنگ اهل بیت:

ترویج فرهنگ وقف در ترویج فرهنگ اهل بیت علیهم السلام موثر است و خود این باعث احیای نام و یاد اهل بیت عصمت علیهم السلام می شود. همان طور که سیره و روش اهل بیت نیز در ترویج وقف موثر بوده است.

بخش عمده ای از موقوفات در کشور ما جهت برپایی مجالس عزا و سوگواری سالار شهیدان امام حسین علیه السلام و ائمه معصومین علیهم السلام است و بخشی از آن برای ساخت و تعمیر و مرمت بقاع متبرکه است و همه این ها مروج فرهنگ اهل بیت عصمت علیهم السلام خواهد بود و مردم به جهت عشق و علاقه ای که به دین و اهل بیت علیهم السلام دارند بخشی از اموال خودشان را در این زمینه وقف کردند که مشمول رحمت واسعه الهی گردند، چرا که در روایت داریم رحم الله ما عبدا احیا امرنا، خدا رحمت کند آن کسی را که احیاگر امر ما اهل بیت باشد و رحمت الهی شامل حال کسانی میشود که در این زمینه اقدام کردند.

وقف و ترویج فرهنگ قرآنی:

وقف قرآنی که می تواند شامل این موارد باشد: تهیه قرآن، چاپ و نشر قرآن، تفسیر و ترجمه قرآن، تشکیل جلسات آموزشی قرآن تفسیر، جلسات حفظ و تجوید و یا برگزاری مسابقات قرآنی میتواند راهکارهای ترویج فرهنگ اصیل اسلامی باشد و عمل کردن به دستور پیامبر عظیم الشان صل الله علیه و آله در اهتمام به قرآن و اجتناب از مهجوریت آن است. اگر ما مردم را به این سو گسیل دهیم که در حوزه قرآن و ترویج آن موقوفات خود را قرار دهند در احیای فرهنگ قرآنی می توانیم قدمی برداریم.

وقف و بقاع متبرکه و زیارت:

احیای بقاع متبرکه بیمه کننده زائران آن بقاع هست و در این راستا باید از واقفین، خادمین هیئت امنا و متولیان خصوصا آن هایی که سرآمد و نمونه هستند قدردانی شود که خود مشوق برای ادامه این کار است اگرچه کار ایشان برای رضای خدا بوده و نیازی به تشویق ندارند و اجرشان نزد خدا محفوظ است ولی اگر از کسانی که در این بقاع متبرکه زحمت می کشند و تلاش می کنند و موقوفات را حفظ می کنند، قدردانی شود تشویقی برای ادامه این کار خواهد بود.

وقف و حوزه های علمیه:

می دانید که بعضی مردم در گذشته بخشی از اموالشان را برای احداث مدارس علمیه یا تامین محصلین و طلاب قرار می دادند و با هدف توسعه و تامین پشتوانه اقتصادی برای حوزه های علمیه که این خود زمینه ساز رشد عقلانی و معنوی جامعه و تقویت بنیانهای اعتقادی و دینی مردم خواهد بود و سبب ریشه کنی رذایل اخلاقی و ترویج عبودیت و بندگی و اصلاح جامعه خواهد شد، لذا جهت توسعه مدارس دینی و حوزه های اسلامی باید توجه ویژه ای شود و به منظور رفع کاستی های این مجموعه علمی و دینی لازم است که موقوفاتی که ثبت برسد و مردم برای سرمایه گذاری در این زمینه تشویق شوند.

وقف و محرومیت زدایی:

یکی از جهت های وقف محرومیت زدایی از جامعه انسانی است و این محرومیت زدایی هم تنها به جامعه اسلامی منحصر نمی شود بلکه یک معنای انسانی و فراگیر دارد. زیبنده نیست که در جامعه اسلامی فقیر وجود داشته باشد، یا در آن گرسنه یا بی سرپناهی باشد، در فرهنگ دینی ما اهتمام به مشکلات جامعه نشانه ی مسلمانی است که فرمودند: من اصبح و لم یهتم به امور المسلمین فلیس المسلم و باید تلاش شود که ان شاءالله فقر و فلاکت از جامعه اسلامی برچیده شود و یکی از چیزهایی که فقر را در جامعه ریشه کن میکند موقوفاتی است که به این زمینه اختصاص داده شده است.

وقف و سلامت:

یکی از حوزه های تاثیرگذار در جامعه که سبب پیشرفت و تعالی آن خواهد شد حوزه سلامت است، واقفین و خیرین میتوانند در ساخت یک مرکز درمانی بهداشتی یا بیمارستان اقدام و مشارکت کنند یعنی اگر میتوانند خودشان مستقل یا چند نفر با هم در ساخت بیمارستان مشارکت داشته باشند یا اماکنی را در اختیار مراکز آموزش پزشکی و بهداشتی قرار دهند و در زمینه کمک در بهداشت پیشقدم شوند.

وقف و اقتصاد مقاومتی:

یکی از ارکان تحقق اقتصاد مقاومتی و یکی از منابع مهم برای توسعه اقتصادی وقف است، چرا که اموال موقوفه اگر به طور صحیح مورد بهره برداری قرار گیرد به توانمندی اقتصاد داخلی کمک می کند؛ با معرفی، تبلیغ و ترویج فرهنگ وقف و بهره برداری صحیح از موقوفات می توان بازده مالی موقوفات را افزایش داد و همچنین وقف می تواند در توزیع ثروت، فقرزدایی، اقتصاد بدون نفت، ایجاد عدالت اجتماعی، و در نتیجه تعدیل مشکلات اقتصادی تاثیرگذار باشد.

وقف و علم و فناوری:

می دانید که یکی از جهات مهم وقف، وقف علمی است؛ البته در گذشته در کشور ما وقف علمی یکی از مواردی بوده که ف راگیر بوده است، البته بعضی از نیازهای انسان مانند مسکن، بهداشت، پوشاک و خوراک از نیازهایی هستند که محتوا و اصل آن ثابت است اگرچه قالب آن به فراخور زمان تغییر می کند، اما نیازهایی هستند که در تحولات روز جهانی متولد می شوند و چاره ای جز پاسخ دادن به آن وجود ندارد. همان طور که می دانید در ایران اسلامی فناوری های نوظهوری اکنون بروز پیدا کرده اند از قبیل فناوری های هسته ای و سایر مقوله های علمی و پژوهشی که ضرورت دارد که ما با تشویق و تبلیغ نیت واقفین را به سمت آن جهت دهیم یعنی برای مردم روشن شود که کشور نیاز به تولید علم و توسعه فناوری و اشتغال مولد و دانش بنیان دارد که ترویج آن و سوق دادن مردم به سوی آن سبب توسعه سیاسی و اقتصادی کشور می شود. تا کنون موقوفات زیادی وجود داشته که در حوزه های آموزش و حمایت دانشجویان و دانش آموزان هزینه شده است اما در وضعیت فعلی با تغییر شرایط لازم است که موقوفات به سمت پژوهش و تولید علم و ثروت سوق داده شوند.

منبع مطلب : برگرفته از مصاحبه حجت الاسلام و المسلین رضا هوشیاری کارشناس مسائل دینی با پرتال امام خمینی (ره) در دهه وقف سال 1395