جامعه همچون درختى است که ثروت باید به صورت مواد غذائى از آوندها و مجارى تغذیه آن بالا رفته و به تمامى سلولها، حتى سلول هائى که در زوایاى یک برگ لمیده اند برسد، وگرنه به تدریج شاخه هاى آن رو به زردى گرائیده و تمام درخت نابود مى گردد.[1]

تحقق این مهم به ترویج انفاق های مستحبی هم چون  وقف وابسته است،[2] لذا بسیارى از برنامه ها و سیاستگذارى هاى اجتماعی اسلام،بر مبنای وقف استوار شده است.[3]

بنابراین مسأله انفاق گرچه از واجبات نیست ولى اسلام، فوق العاده به آن اهمیّت داده است؛ در واقع تشویق اسلام به مسأله وقف، و اقدام پیشوایان بزرگ به آن، بخش قابل توجّهى از اموال را از شکل خصوصى خارج ساخته و رنگ عمومى به آن می بخشد که در نهایت در خدمت رسانی به توده هاى عظیم اجتماع به کار گرفته شده و این خود گامی مهم براى توزیع عادلانه ثروت به شمار می آید.[4]

با این اوصاف وقف در قالب انفاق به محرومان و ناتوانان، اگر به طور فراگیر بر تمام خانه ها و بر فرد فرد جامعه سایه بگستراند، فقر از جامعه به کلى ریشه کن شده و در نهایت شهرها نیز آباد مى گردد و در توزیع عادلانه ثروت و مبارزه با فقر موثر است.[5]

گسترۀ این فرهنگ پر بار اسلامى سبب شده است کمک هاى مردمى به صورت گسترده اى انجام گیرد، و بسیارى از نیازمندان زیرپوشش این کمک ها قرار گیرند؛ اضافه بر این، هزاران مدرسه و درمانگاه و بیمارستان و مسجد و کتابخانه و خانه هاى ارزان قیمت نیز با همین انگیزه ساخته شده است که در فقر زدایی از جامعۀ اسلامی نقش ارهبردی ایفا کرده است.[6]

پی نوشت ها :

[1] اخلاق اسلامى در نهج البلاغه (خطبه متقین) ؛ ج 1 ؛ ص335.

[2] اسلام در یک نگاه ؛ ص88.

[3] همان؛ ص89.

[4] همان.

[5] اخلاق اسلامى در نهج البلاغه (خطبه متقین) ؛ ج 1 ؛ ص335.

[6] اسلام و کمکهاى مردمى ؛ ص9.

منبع :

پایگاه اینترنتی دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی